Als Nederlandse vakantieganger naar Colombia is het belangrijk om je goed voor te bereiden op mogelijke tekenrisico’s. Colombia kent 50 verschillende tekensoorten, waarvan 29 behoren tot de Amblyomma-familie. Deze teken kunnen verschillende ziektes overbrengen die ernstige gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken.
Rocky Mountain spotted fever is een van de belangrijkste door teken overgedragen ziektes in Colombia. Deze ziekte kan dodelijk zijn zonder juiste behandeling. Voor Nederlandse reizigers die gewend zijn aan ons relatief tekenvrije klimaat, is het dus extra belangrijk om voorbereid te zijn op de situatie in Colombia.
Het risico is niet theoretisch: recent onderzoek in de noordelijke regio van Caldas toonde aan dat 5 van de 27 patiënten met koorts antistoffen tegen tekenziekte hadden. Dit laat zien dat tekengebeten bites daadwerkelijk tot infecties leiden in Colombia.
Kans op teken in Colombia
Risico per regio
Mensen die buitenwerk doen hebben 20% meer kans op een tekeninfectie. Het risico verschilt sterk per regio in Colombia. De noordelijke gebieden zoals Caldas zijn bekend als endemische gebieden voor door teken overgedragen ziektes. Vooral gemeenten zoals Salamina vertonen een hogere concentratie van met ziekte besmette teken.
Gebieden waar ontbossing en bosfragmentatie voor landbouw hebben plaatsgevonden hebben 75% verhoogd risico. Dit betekent dat je extra voorzichtig moet zijn in recentelijk ontboste gebieden en aan de randen van het regenwoud. Ook periurbane gebieden waar wilde dieren zoals opossums voorkomen hebben verhoogde risico’s.
Periode van het jaar
Teken zijn in Colombia het hele jaar door actief vanwege het tropische klimaat. Anders dan in Nederland kennen Colombian teken geen duidelijke seizoenspatronen. De CDC waarschuwt dat teken in Colombia geen specifiek seizoen kennen en het hele jaar door een risico vormen. Dit betekent dat je ongeacht wanneer je Colombia bezoekt, voorzorgsmaatregelen moet nemen.
De regenperiodes (april-mei en oktober-november) kunnen de tekenactiviteit verhogen omdat er dan meer vocht is, wat gunstig is voor hun overleving. Tijdens deze periodes is extra waakzaamheid geboden, vooral als je natuurgebieden bezoekt.
Voorzorgsmaatregelen tegen teken
Beschermende kleding en afweermiddelen
Controleer je hele lichaam op teken na buitenactiviteiten en verwijder ze op de juiste manier. Draag tijdens wandelingen en natuurbezoeken lange broeken en shirts met lange mouwen. Steek je broekspijpen in je sokken en draag gesloten schoenen. Lichte kleding maakt het makkelijker om teken te zien voordat ze zich vasthechten.
Gebruik insectenwerend middel dat DEET bevat op je huid en kleding. Het Canadese ministerie van Volksgezondheid beveelt aan om je lichaam, kinderen, uitrusting en eventuele huisdieren volledig te controleren na buitenactiviteiten. Behandel je kleding en uitrusting eventueel vooraf met permethrine, wat teken afstoot en doodt.
Controles en vroege detectie
Voer dagelijks grondige tekencontroles uit, vooral na het bezoeken van bosgebieden, graslanden of boerderijen. Let vooral op warme, vochtige plekken zoals je haar, oren, oksels, lies, knieën en rond de taille. Teken hebben complexe levenscycli waarbij ze bloed zuigen van wilde en huisdieren, waarbij mensen ongeluksslachtoffers zijn.
Check ook je uitrusting en kleding voordat je deze meeneemt naar je accommodatie. Gooi kleding direct in de wasmachine met heet water of in de droger op hoge temperatuur om eventuele teken te doden. Neem een douche binnen twee uur na buitenactiviteiten om niet-vastgehechte teken weg te spoelen.